تاریخی گری و شناخت انتقادی

علم تاریخ، شاید همزمان با تاریخ‌نگاری متولد شده باشد. زیرا رویکرد مورخ به وقایع، لزوماً بر گزینش استوار است و این گزینش، حتماً حکمت و علتی دارد. براهین و قضایایی که به تبیین این حکمت و علّت می‌پردازد، نطفه‌های اولیه علم تاریخ، روش‌شناسی تاریخ، فلسفه‌ی تاریخ، نقد تاریخ و تاریخ‌پژوهی را ایجاد می‌کند.

تاریخ نگاری یا تاریخ سازی

آل کیا در گیلان با تکیه بر عوامل اجتماعی، مذهبی و سیاسی این سرزمین در نیمه ی دوم قرن هشتم هـ . ق به حکومت رسیدند. کامیابی‌های سیاسی و اجتماعی این خاندان در نتیجه ضعف حکومت‌های محلی گیلان، به قدرت‌رسیدن مرعشیان ، کمک قوام‌الدین مرعشی به آل کیا و در نهایت سقوط ایلخانان در ایران بود.

ذکــــر نـام اشخـــاص زنــده، بـدعتـی تــازه در دایره المعارف نویسی

چند سالی بود که از گوشه و کنار می شنیدیم و می خواندیم که به مدد اوقاف سوداگر و حاج آقا ملک، دایرة المعارفی، موسوم به دانش گستر، در دست تألیف است. در ◦138، که ظاهراً سال شروع این کار بود، از سرپرست وقت کار در مصاحبه اش با روزنامه ها خواندیم که این دایرة المعارف قرار است ظرف یک سال به انتشار درآید.

معرفی و بررسی کتاب تقویم تاریخ دفاع مقدس (2)

پانزدهمین ماه جنگ تحمیلی (آبان 1360) از این رو که بین دو عملیات بزرگ واقع شده است، محل درنگ و تأمل می‌باشد. در مهر ماه 1360 عملیات بزرگ ثامن‌الائمه با الهام‌گیری از دستور امام خمینی (ره) برای شکستن حصر آبان صورت گرفت و بخش‌هایی از خاک کشور آزاد شد. پس از آبان نیز عملیات بزرگ طریق‌القدس اجرا شد که امام آن را «فتح‌الفتوح» خواندند...

بررسی کتاب تقویم تاریخ دفاع مقدس (1)

در ششمین ماه جنگ، رزمندگان اسلام با اجرای عملیات‌های محدود، تلفات و ضایعات سنگی به دشمن وارد نمودند و زمینه را برای اجرای عملیات‌های سرنوشت‌ساز فراهم کردند. نظر به اینکه عملیات «رقابیه» به منظور جلوگیری از دستیابی دشمن به اهداف خود در غرب شوش و منطقه‌ی رقابیه صورت گرفت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است...

نقد خاطرات جعفر شریف امامی

خاطرات آقای جعفر شریف‌امامی به عنوان یک عنصر کلیدی در عصر پهلوی، می‌تواند روشنگر برخی زوایای تاریخ کشور باشد و از این لحاظ بسیار ارزشمند است. البته همه تاریخ‌پژوهان بیان اطلاعاتی را به مراتب فراتر از آن‌ چه در قالب این کتاب عرضه شده است انتظار داشتند؛چرا که گوینده خاطرات در مسائل بسیاری حضور مستقیم داشته است،اما این کتاب علی‌رغم مفید بودنش، به این گونه انتظارات بحق پاسخ لازم را نمی‌دهد.

نقد کتاب «آخرین روزها»

کتاب «آخرین روزها» با وجود تبدیل شدن به اثری کاملاً تبلیغاتی و سطحی می‌تواند مطالب مفیدی برای محققان و پژوهشگران تاریخ معاصر کشورمان در برداشته باشد؛ زیرا هوشنگ نهاوندی به عنوان تنها فردی که در جریان رویدادهای عصر پهلوی دوم قرار دارد بدون آنکه خود بخواهد سرنخ‌های مناسبی برای کشف حقایق در اختیار گذاشته است.

شاهد زمان

خاطرات ودیعی برای نخستین‌بار در سال 2007 م. توسط نشر «دایره مینا» در پاریس منتشر شده است. در مقدمه‌ بدون امضا و تاریخی که بر این اثر تحت عنوان «درباره نویسنده» به چاپ رسیده است می‌خوانیم: تجربیات وسیع، او را به نگارش نوع جدید از خاطرات کشاند که حاصل آن در دست شماست. نگاه او بر محیط خود است و خود در آن غرق می‌شود.

«خاطرات محمدعلی مجتهدی»

دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران در بخش تلخیص و بررسی کتب تاریخی، گزیده‌ای از کتاب «خاطرات دکتر محمدعلی مجتهدی» به نقد کشیده است. دکتر مجتهدی در سال 1361 به منظور پاره‌ای معالجات به خارج کشور رفت و تا سال 1367 یعنی زمان ضبط خاطرات، برای مداوای نارسایی قلب نوه‌اش در شهر نیس اقامت گزید.

روش ها وارزش های تاریخ شفاهی

آن‌چه علم و نظریه‌ی علمی را از سایر روش‌های کسب دانش متمایز می‌کند، به کاربردن روش علمی برای دستیابی به دانش است. هدف روش تحقیق تسهیل تفکر به منظور پاسخ به پیچیدگی‌های مسائل شناخت است[1]. اما روش، مجموعه عملیاتی است که امکان تجزیه و تحلیل، درک و توجیه واقعیت مورد مطالعه را فراهم می‌آورد
...
73
...
 

اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 91

شما نمی‌دانید آن پسرک چه کرد و در مقابل آن ده نفر کماندوی ما چه حرکتی کرد ـ با اینکه تنها و غریب بود. برایتان گفتم که آن سرباز بیچاره به طرف پسرک نشانه رفت. پسرک دیگر گریه نمی‌کرد. او مردانه ایستاده بود و با چشمان باز به لوله تفنگی که به طرفش نشانه رفته بود نگاه می‌کرد. پس از لحظه‌ای سکوت صدای رگبار در بیابان طنین انداخت و گرد و خاک زیادی در اطراف پسرک به هوا برخاست. من به دقت ناظر این صحنه بودم. وقتی گرد و غبار فرو نشست پسرک هنوز سرپا ایستاده، خیره نگاه می‌کرد. از تعجب و حیرت کم مانده بود قلبم از کار بایستد. چطور چنین چیزی ممکن بود. پسرک ایستاده بود و با چشمان روشن و درشتش نگاه می‌کرد.